مردی شایسته و انتخاب شده خداوند، خوش اخلاقترین و عادلترین پادشاهی که همواره به کمک مردم میپرداخت
یکی از داستانهای زیبا و بسیار جذاب قرآنی بیشک میتواند ذوالقرنین و شخصیت او باشد! او فردی صالح و عادل در قرآن معرفی میشود که منتخب خدا بوده و امکانات فراوانی هم از طرف خدا داشته است. اما اینکه او دقیقا چه کسی بوده سالیان دراز است که مورد بحث میباشد. قرآن او را ذوالقرنین خطاب میسازد. ذو به معنای صاحب و یا دارنده و قرن به معنای شاخ (و یا عمر در بعضی منابع و در بعضی زبانها تاج) و از آنجایی که در باب ثانی (دوتایی) عربی است پس میتوان نتیجه گرفت که ذوالقرنین به معنای شخص دارنده تاج دو شاخدار (و یا شخص دارای دو عمر) که دوشاخدار صحیحتر میباشد.
ذو= دارنده، صاحب
قرنین= دو شاخ (یا دو عمر، یا اشاره به دو طرف)
شخص صاحب تاج دوشاخدار
(یا شخص دارای دو عمر؟ یا شخصی که دارای تمدن که دو طرف زمین را شامل میشود؟) به هرحال صاحب تاج دوشاخدار در منابع صحیحتر میباشد. اما هرچند با اینکه قرآن او را با ویژگیها و نشانههایی معرفی میکند، با این حال شخصیت ذوالقرنین همچنان مورد بحث است.
ویژگیهای ذوالقرنین
- او مؤمن به خدا بوده است.
- او صالح و بسیار عادل بوده است.
- او به آخرت و قیامت اعتقاد داشته است.
- او به دنبال حل مشکل مردمان و رفع مشکلاتشان بوده.
- او منتخب خدا بوده از اینرو علم و امکانات فراوانی داشته است و از این علم در جهت رفاه ملتهای مختلف استفاده میکرده.
- او سفرهای سهگانه داشته است و شرق و غرب را در تسلط گرفت.
- او با دانش الهی خود سدی آهنی-مسی طراحی و ساخته است و به سد ذوالقرنین معروف است.
- او دارای مٌلک و پادشاهی بوده است (مثل حضرت سلیمان)
- او مورد قبول و احترام برای ملتها بوده است پس او شخص مهم و بزرگواری بوده.
سفرها و امکانات ذوالقرنین
با توجه به آیات بالا مشخص میشود او فردی بسیار عادل بوده و در اولین سفرش به مغرب هم با قومی ستمگر مواجه شده است که خدا اختیار مجازات یا بخشش را هم به او داده است. اما نکتهای که در این آیات میبینیم به وضوح ذکر شده که: "ما به ذوالقرنین گفتیم" و از اینرو میتوان نتیجه گرفت که از طرف خدا یا به او الهام میشده و یا وحی میشده. ولی اینکه این شخص بزرگ پیامبر بوده یا نه همچنان مورد بحث است. (ولی منتخب و فرد صالح و فرستاده خدا بوده برای گسترش عدالت در تمدنها)
پس از مغرب زمین و احیای عدالت در آنجا سپس دوباره راه افتاده و به مشرق زمین میرسد. باتوجه به آیات و اینکه آن قوم در مشرق زمین سایبانی نداشتند، احتمالا منطقه کویری بوده و یا دارای تمدن و علم کمی بودهاند و علم دوختن لباس و یا چادر و سایبان را نمیدانستند.
اما او در ادامه سفرش پس از مشرق زمین به میان دو کوه میرسد. ولی قومی را پیدا میکند که هیچ چیز متوجه نمیشوند در واقع استنباط میشود که یا تمدن و فرهنگ نداشتند و یا زبانشان را کسی نمیشناخته ولی باز به وضوح در آیه اشاره شده که آنها به ذوالقرنین گفتند، به معنای اینکه یا با اشاره با او سخن گفتند و یا ذوالقرنین تنها کسی بوده که زبان آنهارا بلد بوده است!. اما قوم یأجوج و مأجوج قومی هستند وحشی و فسادگر و در آن موقع بسیار اقوام پشت دو کوه را مورد آزار و اذیت قرار میدادند.
او سدی نیرومند ساخت که هیچکس نمیتوانست در آن سوراخی ایجاد کند. همچنین او بسیار به قیامت معتقد بوده است. اون این علم را از جانب خداوند میدانست و هیچ پول و خراجی نیز از بابت آن دریافت نکرد اما او که بود که به لقب ذوالقرنین خطاب شده است؟
اما ذوالقرنین لقب چه کسی است؟
در طول تاریخ بسیار مورد بحث بوده و افراد مختلفی برای این لقب مورد بررسی قرار گرفته بوده است(مانند کوروش کبیر، یکی از حاکمان یمن، یکی از پادشاهان امپراطوری چین، اسکندر). اما در میان تمام این نظرات کوروش کبیر بیشترین تطبیقپذیری را با ذوالقرنین دارد (و بقیه اشخاص بسیار دور از نشانهها هستند). از اینجهت که او تمدنهای شرق و غرب را یکپارچه کرد. ابتدا غرب را فتح کرد (تسخیر بابل بدون جنگ و خونریزی و نجات یهودیان و همچنین فتح لیدیا که در آخر آیات که اشاره به چشمههای تیره و گلآلود میکند نیز احتمالا اشاره به خلیجها و آبهای دریای سیاه یا تنگه داردانل دارد) او نیز فردی عادل بوده و همچنین سدی نیز در کوههای قفقاز به نام کوروش میخوانند. اما مهمترین سند نقش برجسته است از کوروش در پاسارگاد که بر روی تاج خود دو شاخ بزرگ دارد. بنابراین احتمال میرود که کوروش کبیر میتواند ذوالقرنین باشد. باتوجه به آیه 99 سوره کهف یکی از نشانههای قیامت درهم شکسته شدن سد ذوالقرنین است. در ابتدای آیات (کهف آیه 83) فرموده شده که از تو درباره ذوالقرنین میپرسند، که از اینجا میتوان دریافت که اشخاصی بخصوص از اهل کتاب اون موقع از ذوالقرنین باخبر بودهاند و احتمالا میخواستند پیامبر را امتحان کنند. همچنین که در دیگر کتب مقدس نیز وصف او آمده است.